12 Δεκεμβρίου: Παγκόσμια Ημέρα Κατάποσης (World Swallowing Day)

WSD

 

 

Η Παγκόσμια Ημέρα Κατάποσης (World Swallowing Day – http://www.phoniatrics-uep.org/congresses/wsd/index.html), θεσπίστηκε πριν από 2 έτη από την Ευρωπαϊκή Εταιρία Φωνιάτρων (Union of European Phoniatricians – UEP), με σκοπό την ευαισθητοποίηση και ενημέρωση του κοινού για τις διαταραχές κατάποσης – δυσφαγία και την έγκαιρη διάγνωση ή/ και πρόληψή τους καθώς και την κατάλληλη θεραπευτική αντιμετώπιση.

 

Η δυσφαγία περιλαμβάνει τη δυσκολία (ποικίλης διαβάθμισης) στην κατάποση σιέλου, υγρών, φαγητού και φαρμακευτικών δισκίων, όλων των πυκνοτήτων. Μπορεί επίσης να περιλαμβάνει καταστάσεις προβληματικής προώθησης-στάσης φαγητών ή υγρών στην ανώτερη πεπτική οδό ή αναγωγή τροφών αντίστοιχα. Επιπλέον, η δυσφαγία μπορεί να επιπλέξει καταστάσεις όπως ανάρρωση από αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο (ΑΕΕ), καρκίνο κεφαλής – τραχήλου ή χειρουργική επέμβαση, με κίνδυνο μείωσης σωματικού βάρους, αδυναμίας ή υποσιτισμού ή πνευμονιών από εισρόφηση.

Οι κυριότερες αιτίες ή καταστάσεις που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με δυσφαγία είναι:
1. Συγγενείς (π.χ. τραχειοοισοφαγικό συρίγγιο, σχιστίες, ανωμαλίες προσθίου εντέρου)
2. Φλεγμονώδεις (π.χ. γαστροοισοφαγική και λαρυγγοφαρυγγική παλινδρόμηση)
3. Λοιμώδεις (π.χ. Νόσος Lyme, νευροπάθειες, εγκεφαλοπάθειες)
4. Τραυματικές (π.χ. κεντρικού νευρικού συστήματος -ΚΝΣ, ανώτερης αναπνευστικής οδού)
5. Ενδοκρινικές (π.χ. Βρογχοκήλη, Υπερθυρεοειδισμός, διαβητική νευροπάθεια)
6. Νεοπλασίες (π.χ. ανώτερης αναπνευστικής οδού, θυρεοειδούς, ΚΝΣ)
7. Συστηματικές νόσοι (π.χ. αυτοάνοσα νοσήματα, δερματομυοσίτιδα, σκληρόδερμα, νόσος Sjorgen, αμυλοείδοση, σαρκοείδωση)
8. Ιατρογενείς (π.χ. χειρουργείο, χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία, φάρμακα)
9. Νευρολογικές (π.χ. Αγγειακά Εγκεφαλικά Επεισόδια – ΑΕΕ, παραλύσεις φωνητικών χορδών, άνοια)
10. Ηλικία (πρεσβυφαγία)

Η διαγνωστική αξιολόγηση της δυσφαγίας γίνεται από κοινού από την διαγνωστική ομάδα (ΩΡΛ – λογοθεραπευτή) και περιλαμβάνει:
• λήψη λεπτομερούς ιστορικού και καταγραφή των συμπτωμάτων και σημείων της πιθανής διαταραχής καθώς και τη χρήση ερωτηματολογίων ποιότητας ζωής.
• κλινική αξιολόγηση (επισκόπηση – νευρολογική αξιολόγηση – αντανακλαστικά – ψηλάφηση – ακρόαση λάρυγγα)
• καταγραφή συνηθειών και μέσων σίτισης και ειδών τροφής – στάσης σώματος

Η εργαστηριακή διερεύνηση της δυσφαγίας περιλαμβάνει την βιντεοακτινοσκοπική μελέτη κατάποσης (Videofluroscopic Swallow Study – VFSS) και την ενδοσκοπική αξιολόγηση κατάποσης με εύκαμπτη ενδοσκόπηση (Fibreoptic Endoscopic Evaluation of Swallow-FEES) με σκοπό την λεπτομερή λειτουργική και ανατομική μελέτη της καταποτικής διαταραχής ιδιαίτερα σε ασθενείς με υψηλό κίνδυνο – υποψία εισροφήσεων και ανάγκη για άμεσο σχεδιασμό θεραπευτικής παρέμβασης, ο οποίος γίνεται από κοινού.

Η αξιολόγηαη και το πλάνο αντιμετώπισης σχεδιάζεται σε συνεργασία με εξειδικευμένους λογοθεραπευτές.